1 Koningen 17:6 en verder

De raaf. Ik zag er naar uit om deze te tekenen. De zwarte vogel. Inktzwart. Maar als je goed kijkt, heeft het dier een prachtige metaalachtige glans, variërend van groen, goud, paars, blauw! Zó mooi! En de veren, zo krachtig. Die poten, gruwelijke sterke klauwen. En een snavel met een buitenproportionele grootte. Bovendien, in de voorbereiding werd ik reuze nieuwsgierig wat de Bijbel te vertellen heeft over dit dier. Ik heb het idee dat ik nog niet alles begrijp en dat er veel meer te zeggen is, dan wat er in dit blog volgt. 

Wat me tijdens de zoektocht opvalt, is de raadselachtige lugubere sfeer rondom het dier. Die hebben we als mens zelf gecreëerd of, in ieder geval, we hebben toegestaan dat de duivel met het mooie dier aan de haal is gegaan. Want zo onderzoekend en bestuderend, merk ik bewondering. De raaf is verboden om op te eten volgens de wet in Leviticus 11:15. Hij is onrein omdat de raaf zelf bijna alles eet, zelfs kadavers! Er staat níet dat God een haat kent tegen het dier. Integendeel. In Lucas 12:24 zegt Jezus héél specifiek “Kijk naar de raven! Zij zaaien niet en maaien niet… en toch zorgt God voor hen”. Als in de Bijbel iets heel specifiek benoemt staat, moet je opletten, wat mij betreft. Er staat nooit iets, voor niets!

Het Israëlische volk is vertrouwd met het beeld van de raaf. Mensen leefden veel meer buiten als tegenwoordig. Als Jezus het over de raaf heeft, weten de bewoners over welk dier Jezus het heeft en welk gedrag hij vertoont én waar het dier in de Boeken staat. Die kennis missen we. Dat gaan we nu inhalen.

De raaf is géén kraai, voorzeker niet. Het is ook geen kauw. Dit zijn allemaal zwarte vogels en ja, ze zijn wel verwant aan elkaar. Maar de Raaf is de grootste, van kop tot staart zo’n 65 cm en een spanwijdte van wel 120 centimeter, dat is belachelijk groot! In tegenstelling tot de kraai en de kauw en de ekster, gebruikt de Raaf ook de thermiek om te vliegen zoals een adelaar dat doet. Het is een dier die op de ‘rode lijst’ van de vogelbescherming staat. De raaf is een slimme rover die zelfs vogels aanvalt en opeet die gróter zijn. Er gaan verhalen rond, dat de Raaf ogen uitpikt van andere dieren. Gruwelijk! De Bijbel heeft het er ook over in spreuken 30:17 als waarschuwing tegen spottende kinderen “hem zullen de raven bij de beek de ogen uitpikken”… Het zal wel zo zijn dan… De raaf is bijzonder intelligent, zoals de volgende voorbeelden ons laten zien. Hij weet bijvoorbeeld door observatie hoe de vissers hun lijnen inhalen en als de visser er niet is, halen ze zelf de lijnen in en vangen de vis. Ze weten met stokjes voedsel te peuteren uit rotssleuven. Ze kunnen geluiden van mensen nabootsen. Ze ‘werken samen’ met wolven om een prooi te vangen. Onlangs in Israël werd een man aangevallen door een groep van zo’n 70 raven. Het kan zijn, als je ooit een bedreiging hebt gevormd voor het dier of voor zijn nest, dat ze je maanden in de gaten houden en dan een aanval beramen. Nou, bizar toch! De raaf nestelt graag hoog, leeft graag eenzaam en alleen met zijn familie máár is ook te houden door mensen (leuke filmpjes op youtube!) en kan leren “praten”. Zijn intellect is echt groot.

Een blog over de raaf, wel lied kies ik dan? Een Russische christen komt me in gedachten. De zanger met zijn “ravenzwarte haar” en kleding. De donkere stem. Het donkere dennenbos – typisch een woonplek voor de raaf – waar de clip is opgenomen terwijl hij zingt: “Sing Hallelujah!” Voorzeker. De Raaf is een bijzonder Schepsel van onze grote God en geeft met zijn krassende stem ook Lof aan Zijn Schepper! Geniet van een lied van onze Russische broeder!

Terug naar de Bijbel. De raaf, onrein, mag Elia van voedsel voorzien. Brood en vlees bij de rivier. Elke dag. God geeft de vogels daartoe de opdracht! In de periode van hongersnood, de grote droogte tijdens de goddeloze heerser Achab met de hoop dat deze droogte het goddeloze volk en zijn koning, tot inkeer brengt. Na een periode bij de rivier, stuurt God Elia naar een vrouw uit een Heidens volk. Eigenlijk is dat … ondenkbaar? Een Jood die bij een Heiden verblijft voor een langere periode. Een Heidense vrouw notabene! Maar dáár gebeurt het wonder van de olie in de kruikjes. Olie is een beeld van de Heilige Geest in de Bijbel. Olie die niet opraakt en blijft stromen, overvloed! Dat dóet me denken aan het visioen van Petrus die een kleed met onrein voedsel te zien krijgt als bewijs en teken dat hij ook het goede nieuws van Jezus liefde, aan Heidense volken mag brengen. De genade en Gods plan van oudsher, dat ook mensen, buiten het Joodse volk, de Heilige Geest kunnen ontvangen.

Een raaf, onrein. Bezoedeld en zwart gemaakt. De ongeluksbrenger in sprookjes, altijd op de schouders van een duister figuur… Maar zo geliefd en bijzonder geacht door God. Gezegend met een verbijsterende en fascinerende intelligentie. Zo specifiek bij naam genoemd in de Bijbel, méérdere malen. De onreine Raaf is een gereedschap in Gods handen. De Raaf mag als eersteling uit de ark van Noach om te kijken wanneer het leefbaar is voor hém. De raaf leeft van kadavers. Dus toen de Raaf wegbleef, was het duidelijk dat de droge aarde, in zicht kwam. De raaf wordt door God genoemd als Hij in Job 39 uitlegt, dat Hij alles in Zijn handen heeft. Hij geeft de raaf en zijn jongen voedsel! Dat wordt herhaald in psalm 147… die raaf joh, die wordt nogal eens genoemd! Oók om zijn schoonheid wordt hij geroemd in Hooglied 5 door het verliefde meisje. En zo mooi, in Hooglied 6 de duif weer om haar schoonheid door de verliefde jongeman. Die duif en de raaf, zo tegengesteld maar net als bij de ark van Noach, zo dicht bij elkaar genoemd. In Lucas 12, als God ons wijst op de raven en vervolgens zegt dat we ons geen zorgen hoeven te maken over wat we kleden of eten, daar gaat de hele context over het koninkrijk van God. Zoek éérst het Koninkrijk van God! Dat benadrukt Jezus. De rest word je gegeven. Ervaar jij dat? Het koninkrijk van God ís al op de aarde doordat de Heilige Geest in ons leeft en beweegt. Zoeken we Hem? En ervaren we, hoe meer we Hem zoeken en bezig zijn met de schatten in de Hemel, dat de ‘raven’ ervoor zorgen dat we ’te eten hebben?’ Elia zocht het woord van God en gehoorzaamde Hem nauwkeurig, dat is hem tot zegen.

Ik heb nog één fantastisch verhaal wat ik jullie niet wil onthouden. Het staat niet in de Bijbel maar is afkomstig uit de overlevering (Misjna) die óók bekend was in de tijd van Jezus. Het zijn de verhalen die van mond op mond gaan en pas véél later op schrift werden gesteld. De Raven die Elia van voedsel voorzagen, stalen het voedsel uit de voorraadkamers van koning Achab. Fantastisch. Die koning zou geen klagen hebben gehad tijdens de hongersnood, de egoïstische man had natuurlijk voorraad en zou daarvan niet delen. Máár, de raven staken er een stokje voor! Gezien de intelligentie kan ik me voorstellen hoe ze de bewakers gadeslaan en toeslaan wanneer zij hun kans zien. Pikkend, vechtend, vernietigend en pijnlijk, belagen ze de bewakers en stelen het beste voedsel voor Elia. Elke dag. Geen idee of het waar is maar ik vond dit zo’n mooi beeld. Zó kan God zorgen voor zijn kinderen. Wij zoeken Zijn Koninkrijk en Hij zoekt wegen om ons te voeden en te kleden.

Ik heb geen conclusie voor dit hele verhaal over de Raaf. Ik vind het alleen maar geweldig mooi en fascinerend. Er zitten heel veel boodschappen in en ieder pakke wat hem uitkomt. Zoals de rovende raaf pakt wat hem uitkomt.

Het Joodse volk is ‘het reine volk’… God koos hen uit, dat is fantastisch. Ze zijn het gereedschap in Gods Hand, nog stééds. Ze zijn het middel waardoor Jezus tot ons is gekomen. Lees Romeinen er goed op na en je begrijpt waarom. Alle andere volken zijn de onreine volken. Maar door Jezus kunnen zij (wij!) geënt worden op de edele olijfboom ( hé, het olijftakje van de duif bij Noach!) en ook rein worden verklaard. Allebei intelligent. De raaf en de duif… Zwart en wit. Het gemene roofdier en de kwetsbare prooi. Zo horen ze toch bij elkaar, op de één of andere manier.

En daar past dit vrolijk lied bij, Joden en heidenen, één in Jezus:

Creatieve verwerking in de Bijbel

Ik tekende de vogel eerst met grijs potlood, daarna maakte ik er een pentekening van. Die was me eigenlijk al goed genoeg. De vogel oogt zo inktzwart, het had voldoende kunnen zijn. Maar tóch de glansverf erbij gepakt en wat kleuren gegeven. Ik heb extra aandacht gegeven aan de poten, echte wapens. Dat mogen geen suffe lijntjes zijn die onder de buik van de vogel een beetje sprietig tevoorschijn komen…

Kijkje in het artjournal van Bettuelle

Ja, ook over de raaf weer een pagina in mijn artjournal. Misschien een leuk idee, ook voor in de Bijbel: zwarte ondergrond maken met Acrylverf of zwarte gesso en daarna met een wit aquarelpotlood, de Raaf tekenen. Ik kleurde het daarna iets in met aquarelverf met metallic kleurtjes. Zie foto’s voor voorbeeld.

Voor de Raaf maakte ik zelfs twee pagina’s in mijn journal… kijk maar mee. In een envelopje stopte ik een zwarte veer.